سلامت نیوز-*عطیه میرزا امیری: برای شناخت فرد مناسب و آشنایی‌ها قبل از ازدواج، بد نیست که در مورد اختلالات رایج روانی، اطلاعاتی هرچند اندک داشته باشید تا اگر نشانه‌های اولیه آن را دیدید چندان وارد رابطه عمیق نشوید. در این مقاله قرار است در مورد اختلال دوقطبی برایتان بگوییم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، اختلال دوقطبی یا دوقطبی شیدایی ـ افسردگی، یک اختلال روانی است که موجب تغییرات شدید در خلق و خوی فرد می‌شود. البته این حالت به صورت طبیعی و کم در همه افراد وجود دارد. شاید همه شما تاکنون دوره‌هایی از ناامیدی و یا سرخوشی را در زندگی خود و یا اطرافیان خود تجربه کرده باشید. برای مثال شاید شما در روزهای آفتابی شادتر از روزهای ابری و بارانی به نظر برسید. با توجه به شرایط و روحیات هر فرد، قسمتی از تغییرات خلق و خود امری طبیعی است. اما گاهی این تغییرات به قدری شدید است که از حالت عادی خارج شده و به نوعی اختلال تبدیل می‌شود. اما به‌طور دقیق اختلال دوقطبی چیست و بروز چه نشانه‌هایی موجب می‌شود تا شما به وجود یک اختلال پی ببرید؟

همان طور که از نام آن پیداست، اختلال دوقطبی موجب بروز دوره‌های رفتاری متفاوت در فرد می‌شود. که به صورت کلی به دو دوره، شیدایی و افسردگی در فرد مبتلا به دوقطبی برمی‌خوریم. دوره شیدایی زمانی است که فرد خلق وخوی بسیار فعالی دارد و دوره افسردگی زمانی است که فرد به شدت آرام و افسرده به نظر می‌رسد. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است در مدیریت رفتارهای روزانه خود در مدرسه و یا محل کار و همچنین حفظ روابط عاطفی خود مشکل داشته باشند.

متوسط سن شروع این بیماری حدود ۲۵ سال و شیوع آن میان زنان و مردان تقریبا یکسان است، با اینکه اکثر افراد دارای این اختلال جوان هستند اما این امکان وجود دارد که شاهد بروز اختلال دو قطبی در کودکان نیز باشیم. در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.

علائم نشان‌دهنده اختلال دو قطبی‌ افسردگی

فردی که اختلال دو قطبی دارد، همان علائمی را دارد که فردی که فقط به افسردگی مبتلاست خواهد داشت. هر دوی این افراد دچار بی‌خوابی، خستگی، مشکل در تمرکز و کاهش اشتها به غذا هستند. طول شیدایی که بعد از افسردگی بروز می‌کند چیزی است که بین تشخیص اختلال دو قطبی و افسردگی اختلاف ایجاد می‌کند. بنابراین شما باید حتما نوسانات خلقی خود را به درمانگر یا پزشکتان اطلاع دهید؛ زیرا درمان افسردگی با درمان اختلال دوقطبی تفاوت دارد.

مشکلات خواب

طبیعی است که گهگاه به دلیل استرس یا هیجان خاصی، شب خواب به چشممان نیاید؛ اما کسی که در فاز شیدایی اختلال دو قطبی قرار دارد، ممکن است تا چند روز پشت سرهم، خیلی کمتر از حد معمول بخوابد یا حتی اصلاً خوابش نبرد، اما همچنان احساس انرژی کند. در واقع فردی که دوقطبی است نیازش به خواب کاهش یافته است. از طرفی هم اگر در فاز افسردگی باشد ممکن است بیشتر از حد معمول بخوابد.

داشتن حس‌های اغراق شده

فاز شیدایی در اختلال دو قطبی ممکن است برای فرد واقعاً لذت‌بخش باشد؛ زیرا اجازه می‌دهند او کارآمدی‌اش را افزایش دهد و خلاق‌تر شود و این چیزهایی است که او در حالت عادی آن‌ها را تجربه نمی‌کند؛ اما اگر این عالی بودن حس و حال در سطح بسیار بالایی باشد، علت مشخصی را نتوان برای آن پیدا کرد، یک هفته یا بیشتر طول بکشد، یا همراه با دیگر علائم ظاهر شود، این علامت مانیا یا شیدایی است که یکی از نشانه‌های اختلال دو قطبی است. در واقع مانیا خطرناک است، چون باعث انرژی مضاعف فرد می‌شود و او می‌تواند دست به کارهای خطرناکی بزند.

مشکلات تمرکزی

مشکل در تمرکز و مدام از کاری سراغ کار دیگری رفتن، یا به طور کلی ناتوانی در به پایان رساندن کارها می‌تواند مرتبط با بلندپروازی، استرس و یا فاکتورهای دیگری مانند اختلال نقص دقت و توجه باشد؛ اما اگر آن‌قدر بی‌تمرکزید که نمی‌توانید هیچ کاری انجام دهید، و این مسئله در کار و روابط شما دردسرهایی ایجاد کرده، پس علائم اختلال دو قطبی را دارید.

افکار و حرف زدن‌های سریع و پراکنده

تند حرف زدن در حدی که دیگران حرف‌هایتان را متوجه نشوند یا نتوانند حرف‌هایتان را پیگیری کنند، خصوصاً همراه با دیگر علائم اختلال دو قطبی، می‌تواند نشان‌دهنده شیدایی در فرد دوقطبی باشد. کسی که در وضعیت شیدایی قرار دارد حتی ممکن است اجازه ندهد طرف مقابل کلمه‌ای به زبان بیاورد. این نوع تند حرف زدن که به آن صحبت کردن فشرده می‌گویند، نگران‌کننده است خصوصاً اگر فرد معمولاً این‌گونه حرف نزند. همچنین افکار و ایده‌هایی که آن‌قدر فوری و سریع به ذهن می‌آیند که دیگران و حتی خودتان قادر به درک و فهم آن نیستید، نشان‌دهنده فاز شیدایی در بیماران دوقطبی می‌باشند.

خودبزرگ بینی

افرادی که اختلال دو قطبی دارند، احساس خودبزرگ‌بینی می‌کنند و وقتی در فاز شیدایی هستند، به پیامدها نمی‌اندیشند. این اتفاق باعث می‌شود دست به رفتارهای نابهنجاری بزنند که در حالت عادی روی نمی‌دهد، مثلاً خیانت کنند یا زیر بار هزینه بسیار زیادی بروند که قادر به پرداخت آن نیستند‌.

*کارشناس ارشد روانشناسی